Wybory 1990

Autor: Rafał Nowakowski

Wybory samorządowe 27 maja 1990 r. były pierwszymi po wojnie w pełni demokratycznymi wyborami w Polsce. Odmiennie od wyborów w 1989 r. zostały one przeprowadzone przez komitety wyborcze działające na poziomie gmin. Jeśli komitety wyborcze były częścią struktur ogólnopolskich (jak np. komitety obywatelskie „Solidarność”), to otrzymywały od nich wsparcie merytoryczne ułatwiające prowadzenie kampanii. We Wrocławiu wybierano 70 radnych do Rady Miejskiej w 10 okręgach wyborczych. Największym komitetem wyborczym był Wrocławski Komitet Obywatelski „Solidarność”, który został powołany 18 grudnia 1989 r. Założyli go członkowie Rady Wrocławskiego Klubu Obywatelskiego i rozwiązanego 30 VI 1989 r. Komitetu Obywatelskiego „Solidarność”. Komitet reprezentował różne nurty opozycji demokratycznej i „Solidarność”. W jego skład wchodzili m.in. wrocławscy posłowie i senatorowie wybrani do parlamentu w czerwcu 1989 r. Przewodniczącym WKO „S” został Rafał Dutkiewicz, a sekretarzem Bogdan Zdrojewski. WKO „S” wystawił w wyborach 70 kandydatów. We wszystkich okręgach kandydatów miała jeszcze tylko Unia Chrześcijańsko-Społeczna, a pozostałe komitety (w okręgu Stare Miasto było ich najwięcej – 13), najwyżej w kilku okręgach. W wyborach wystartowali (poza listą WKO „S”) znani działacze opozycji demokratycznej m.in. Antoni Lenkiewicz, Jerzy Przystawa i Jan Waszkiewicz. Kampania wyborcza koncentrowała się na sprawach samorządowych, ale były w niej obecne także wątki polityczne. 13 lutego 1990 r. prezydium WKO „S” wystosowało list otwarty do ministra sprawiedliwości RP, domagając się usunięcia ze stanowisk w sądach i prokuraturze we Wrocławiu osób „szczególnie zasłużonych” w zwalczaniu opozycji w latach 80. xx w. Apel ten odbił się głośnym echem, chociaż jego praktyczne rezultaty były więcej niż umiarkowane. Również w lutym WKO „S” wyraził poparcie dla stanowiska rządu RP w sprawie zjednoczenia Niemiec wskazując, że „szczególną rolę w budowaniu takiej współpracy (między Polską a Niemcami) powinien odgrywać Wrocław. W trakcie kampanii następowały zmiany personalne w ważnych instytucjach publicznych Wrocławia, które w wyniku transformacji następującej po 4 czerwca 1989 r. powoli obejmowali ludzie” Solidarności”. Dr Adolf Juzwenko, wiceprzewodniczący WKO „S” został dyrektorem Ossolineum, Barbara Trzeciak-Pietkiewicz (członek prezydium WKO „S”) została szefową Regionalnego Ośrodka Radiowo-Telewizyjnego, a dr Lothar Herbst, rzecznik prasowy komitetu, objął kierownictwo Polskiego Radia we Wrocławiu. W wyborach 27 maja 1990 r. Wrocławski Komitet Obywatelski „Solidarność” odniósł przygniatające zwycięstwo wprowadzając do Rady Miejskiej 67 kandydatów. Radnymi zostali też pojedynczy kandydaci KPN, „Solidarności Walczącej” i Krzyckiego Ruchu Mieszkańców, którego przedstawiciel był jedynym radnym spoza ugrupowań wywodzących się z opozycji demokratycznej. Zwycięstwo w wyborach w 1990 r. spowodowało, że Wrocław przez następnych 25 lat, mimo wielu zmieniających się konfiguracji personalnych, był rządzony przez ludzi wywodzących się z WKO „S”, ciesząc się opinią jednego z najstabilniejszych pod względem politycznym samorządów w Polsce.