POSTACIE HISTORYCZNE, BIOGRAMY I ICH ZDJĘCIA

Ks. Kazimierz Lagosz (1888–1961) - pochodził z Krosna, studiował teologię na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie. W 1911 r. przyjął święcenia kapłańskie. W czasie II wojny światowej przebywał w Małopolsce. Do Wrocławia przybył 10 maja 1945 r. z przedstawicielami władz polskich. Przyczynił się do zabezpieczenia i odbudowy wielu kościołów, ale jednocześnie podjął bezprawne działania w zakresie polonizowania Kościoła we Wrocławiu. Był referentem do spraw Kościoła rzymskokatolickiego w Zarządzie Miasta. W 1949 r. był prześladowany po tym, jak odmówił publicznego potępienia papieża Piusa XII. W październiku 1949 r. został aresztowany i przetrzymywany w więzieniu do lutego 1950 r. pod zarzutem przywłaszczenia mienia poniemieckiego. Przypuszczalnie wówczas został złamany i nawiązał współpracę z Urzędem Bezpieczeństwa. Po wyjściu z więzienia stał się lojalnym współpracownikiem władz komunistycznych. W 1951 r. po usunięciu administratorów apostolskich z Ziem Zachodnich komuniści doprowadzili do mianowania go wikariuszem kapitulnym we Wrocławiu. Aby uniknąć schizmy, prymas Stefan Wyszyński zaakceptował ten wybór. Dopiero po przemianach października 1956 r. ks. Lagosz został usunięty z urzędu. Zamieszkał wówczas w Warszawie jako emeryt. (autor Wojciech Kucharski)

Tadeusz Różewicz (1921–2014) - przeprowadził się z rodziną z Gliwic do Wrocławia w 1968 r., kiedy był już powszechnie uznanym poetą, prozaikiem i dramaturgiem, współautorem (z bratem Stanisławem i Kornelem Filipowiczem) dziesięciu zrealizowanych scenariuszy filmowych. Jego tomy poetyckie Niepokój (1947) i Czerwona rękawiczka (1948) otworzyły
nową epokę w historii polskiej poezji. Nadał w nich osobisty, rozpoznawalny artystycznie – czwarty system wersyfikacji w poezji polskiej – kształt tragicznym doświadczeniom wojennym. Swoimi wierszami polemizował z poglądem niemieckiego filozofa Theodora Adorno, że „pisanie poezji po Auschwitz jest barbarzyństwem” („Nach Auschwitz noch ein
Gedicht zu schreiben ist barbarisch”). Przekonywał, że poezja po Auschwitz jest możliwa, ale musi to być poezja zupełnie inna niż poezja poprzedzająca doświadczenia II wojny światowej.
W 1960 r. Różewicz opublikował dramat Kartoteka, który dzięki nowatorskiej formie, nawiązującej do zachodnioeuropejskiego teatru absurdu, zmienił oblicze polskiego i europejskiego dramatu. Mimo że był on bardzo mocno osadzony w polskich realiach, historii i tradycji, stał się utworem chętnie wystawianym za granicą. We Wrocławiu Różewicz spędził
ponad połowę życia. Tu powstało kilkanaście tomów wierszy od Regio (1969) po ostatni tom To i owo (2012), większość dramatów i zbiorów opowiadań. Publikacją Płaskorzeźby, tomu
wierszy z 1991 r., Różewicz otworzył wspaniały, późny okres twórczości poetyckiej znaczony takimi tomami jak: Zawsze fragment (1996), Nożyk profesora (2001), Szara strefa (2002) czy Nauka chodzenia (2007), po którego publikacji otrzymał Europejską Nagrodę Literacką (2008). Premiery dramatów Białe małżeństwo (1975), Do piachu (1979?), Pułapki (1982) i Kartoteki rozrzuconej (1997) były ważnymi wydarzeniami w polskim życiu kulturalnym, niezależnie, a czasem wbrew zewnętrznym okolicznościom społeczno-politycznym. Każdy z tych dramatów, z różnych powodów, wzbudzał nie milknące latami, dyskusje w Polsce i za granicą, podejmując tematy tabu w sferze życia obyczajowego (Białe małżeństwo) czy najnowszej historii (Do piachu). Mimo że z natury samotnik, Tadeusz Różewicz był stale obecny w życiu kulturalnym Wrocławia. Publikował w miesięczniku „Odra”, jego sztuki miały premiery we wrocławskich teatrach. Utwory Tadeusza Różewicza należą do najszerzej znanych na świecie utworów polskich pisarzy – przekłady na ponad 50 języków. Szczególnie mocno obecne są w niemieckim obszarze językowym (Niemcy, Austria, Szwajcaria), gdzie utwory Różewicza przekładało wielu wybitnych tłumaczy, m.in. Carl Dedecius i Heinrich Bereska. W ostatnich latach życia Różewicz odbierał wiele wyrazów uznania w Polsce i za granicą, otrzymując m.in. liczne doktoraty i nagrody literackie. W 1994 r. został honorowym obywatelem Wrocławia. Otrzymał doktoraty honoris causa Uniwersytetu Wrocławskiego (1991) i Akademii Sztuk Pięknych (2007). W 2000 r. został laureatem Nagrody Nike za książkę Matka odchodzi. (autor: Rafał Bubnicki)

Prof. Jerzy Jaroń (1917–1991) - twórca automatyki wrocławskiej w Instytucie Cybernetyki Technicznej Politechniki Wrocławskiej. Był promotorem doktoratu honorowego nadanego Stanisławowi Lemowi (1921–2006) przez tę uczelnię 30 maja 1981 r. Twórczość Lema – znanego pisarza, twórcy literatury z nurtu fantastyki naukowej, popularyzatora cybernetyki i komputerów – stanowiła często źródło inspiracji dla poszukiwań naukowych prof. Jaronia. (autor: Roman Ptak)

Zbigniew Cybulski (1927–1967) - to legenda polskiego kina, aktor, którego kreacje kojarzą się z największymi dokonaniami powojennej kinematografii. Cybulski zginął tragicznie na wrocławskim dworcu kolejowym nad ranem 8 stycznia 1967 r. wpadając pod koła pociągu po nieudanym skoku do ekspresu odjeżdżającego do Warszawy. O ile często wspomina się tragiczną śmierć aktora, o tyle rzadko pamięta się, że we wrocławskiej Wytwórni Filmów Fabularnych zagrał połowę spośród swoich ról filmowych w Polsce (w 15 filmach), w tym te najważniejsze, które przeszły do historii kina. We Wrocławiu powstały „Popiół i diament” Andrzeja Wajdy, w którym Cybulski genialnie zagrał Maćka Chełmickiego. Tu były realizowane filmy Wojciecha J. Hasa z jego udziałem – kolejno Rozstanie, Jak być kochaną i arcydzieło, czyli Rękopis znaleziony w Saragossie oraz Giuseppe w Warszawie Stanisława Lenartowicza. We wrocławskiej WFF Cybulski realizował też swój – jak pokazał czas – ostatni film Morderca zostawia ślad w reżyserii Aleksandra Ścibora-Rylskiego. (autor: Rafał Bubnicki)

Jerzy Grotowski (1933–1999) - polski reżyser teatralny, teoretyk teatru, pedagog, twórca metody aktorskiej, jeden z najważniejszych twórców teatralnych 2. połowy XX w. Założyciel Teatru Laboratorium. Ukończył studia aktorskie w PWST w Krakowie (1955), studiował reżyserię w Państwowym Instytucie Sztuki Teatralnej w Moskwie i w krakowskiej PWST. w 1959 r. został dyrektorem opolskiego Teatru 13 Rzędów (następnie Teatr Laboratorium), od 1965 r. działał we Wrocławiu, gdzie stworzył swoje najsłynniejsze przedstawienia, a jednocześnie sformułował słynny manifest Ku teatrowi ubogiemu (1965). Stopniowo odchodził od teatru jako takiego ku badaniom i działaniom na pograniczu teorii kultury, antropologii, psychologii, religioznawstwa, realizując projekt Teatr Źródeł (1976–1982). Prowadził warsztaty i sesje na całym świecie. Po wprowadzeniu stanu wojennego pozostał za granicą, pracując początkowo na Columbia University i Uniwersytecie Kalifornijskim w Irvine (projekt Dramat Obiektywny), a następnie we Włoszech w Pontederze, gdzie w Workcenter of Jerzy Grotowski realizował projekt Sztuki Rytualne. W Pontederze został do śmierci. (autor: Katarzyna Uczkiewicz)

Ryszard Cieślak (1937–1990) - aktor Teatru Laboratorium, reżyser i pedagog. Międzynarodową sławę przyniosły mu kreowane w latach 60. i 70. XX w. role Don Fernanda w Księciu Niezłomnym i Ciemnego w Apocalypsis cum figuris Jerzego Grotowskiego. Wyreżyserował ostatnie przedstawienie Teatru Laboratorium Tanathos polski (1981). Po rozwiązaniu teatru wyemigrował. Za granicą współpracował m.in. z Peterem Brookiem, zagrał w reżyserowanej przez niego inscenizacji i ekranizacji Mahabharaty. (autor: Katarzyna Uczkiewicz)

Andrzej Markowski (1924–1986) - w czasie jedenastu lat, kiedy był związany z Wrocławiem (1965–1976), odcisnął wyraziste piętno na życiu muzycznym miasta. Podczas wojny żołnierz AK i powstaniec warszawski, po wojnie kształcił się m.in. w Trinity College of Music w Londynie (1946–1947) i w PWSM w Warszawie (kompozycja i dyrygentura, 1947–1954). Gdy obejmował kierownictwo Filharmonią Wrocławską (1965), miał już za sobą dyrekcje w Filharmonii Śląskiej i Krakowskiej, był autorem muzyki do pięciu filmów, m.in. Popiołów A. Wajdy, uznanym kompozytorem i wykonawcą polskiej muzyki współczesnej. Markowski w krótkim czasie w znaczący sposób podniósł poziom artystyczny Filharmonii Wrocławskiej, doprowadzając w 1968 r. do otwarcia jej nowej siedziby przy ul. Świerczewskiego (obecnie Piłsudskiego). Inspirując się pomysłami zaczerpniętymi z Włoch, stworzył festiwal Wratislavia Cantans (Wrocław śpiewający). (autor: Rafał Bubnicki)

Kardynał Bolesław Kominek (ur. 1903) - urodził w Radlinie na Śląsku. W latach gimnazjalnych był świadkiem odzyskania przez Polskę niepodległości oraz powstań śląskich. Maturę zdał w 1923 r., po czym wstąpił do seminarium. Po przyjęciu święceń kapłańskich w 1927 r. udał się na studia do Paryża, zakończone doktoratem. Po powrocie organizował Akcję Katolicką na Śląsku – ważną organizację, liczącą dziesiątki tysięcy osób. W czasie II wojny światowej ks. Kominek angażował się w pomoc dla osób uwięzionych w niemieckich obozach i ich rodzin. Działał też w konspiracji antyhitlerowskiej. W sierpniu 1945 r. prymas August Hlond, na podstawie papieskich pełnomocnictw, mianował ks. Bolesława Kominka administratorem apostolskim w Opolu. Organizowanie diecezji było trudne. Opieka duszpasterska objąć musiała zarówno polskich przesiedleńców ze wschodu, przybyszów z innych regionów, jak i niemiecką ludność, która w znacznej części w kolejnych latach miała zostać wysiedlona. W tym powojennym „tyglu narodów” ks. Bolesław Kominek potrafił rozładowywać napięcia pomiędzy różnymi grupami mieszkańców. Prowadził też szeroko zakrojoną akcję charytatywną. Od 1946 r. ks. Kominek był inwigilowany przez komunistyczne służby, co trwało do końca jego życia. W styczniu 1951 r. został zmuszony przez władze do opuszczenia diecezji. Kolejne lata spędził na terenie diecezji krakowskiej. W 1954 r. potajemnie otrzymał sakrę biskupią w Przemyślu. W wyniku odprężenia w relacjach państwa i Kościoła w 1956 r. administratorzy apostolscy mogli wrócić do diecezji. Bp Bolesław Kominek został skierowany do Wrocławia. Tu rozpoczął się najważniejszy okres jego działalności. Dbał o odbudowę kościołów, wydawnictwa, ruchy katolickie i integrację ludności. Wiele wysiłku włożył w proces ustanowienia stałych polskich diecezji na Ziemiach Zachodnich, na których miliony Polaków w wyniku wojny i zmiany granic znalazły – jak się wyrażał – „jedyny możliwy przytułek”. 18 listopada 1965 r. polscy biskupi przebywający w Rzymie na obradach soborowych podpisali Orędzie Biskupów Polskich do Ich Niemieckich Braci w Chrystusowym Urzędzie Pasterskim. Autorem tego dokumentu był abp Bolesław Kominek, natomiast o jego podpisaniu i wysłaniu zdecydował autorytet prymasa Stefana Wyszyńskiego. Do historii przeszło często cytowane dziś zdanie „udzielamy wybaczenia i prosimy o nie”. Zaciekle atakowane przez komunistów i chłodno przyjmowane przez znaczną część społeczeństwa po obu stronach granicy Orędzie stało się jednak zaczynem dialogu. Dokument zredagowany przez Kominka ukazał nową perspektywę rozwoju stosunków polsko-niemieckich, przygotowywał opinię publiczną na kolejne kroki. Papież Paweł VI kreował Bolesława Kominka kardynałem 5 marca 1973 r. Wielki kardynał zmarł 10 marca 1974 r. we Wrocławiu. Na jego pogrzebie stawiły się tłumy wrocławian, okazując żywe przywiązanie do tego wielkiego biskupa i szacunek dla jego dorobku. (autor: Marek Mutor)

Ryszard Szurkowski (ur. 1946) - absolwent Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu, jeden z najwybitniejszych w historii polskich kolarzy szosowych, dwukrotny wicemistrz olimpijski, czterokrotny medalista mistrzostw świata, trzykrotny mistrz świata amatorów oraz dwunastokrotny mistrz Polski. Karierę sportową rozpoczął w Miliczu a kontynuował min.: w Klubie Sportowym „Dolmel” we Wrocławiu zdobywając w 1968r. mistrzostwo Polski w kolarstwie przełajowym, wicemistrzostwo Polski w wyścigu górskim oraz czwarte miejsce w mistrzostwach Polski w wyścigu ze startu wspólnego. W 1969r. został członkiem kadry narodowej i po raz pierwszy wystartował w Wyścigu Pokoju zajmując drugie miejsce. Podczas swojej kariery sięgał często po najwyższe laury i wyróżnienia. Czterokrotnie był zwycięzcą Wyścigu Pokoju. Dwukrotnie zdobył srebrny medal w jeździe drużynowej na czas podczas Letnich Igrzysk Olimpijskich w Monachium i Montrealu. Wielokrotnie zdobywał medale w Mistrzostwach Świata i Polski. Startował również w wyścigach z kolarzami zawodowymi. Karierę sportową zakończył w 1980 r. ale pozostał do 1988r. trenerem kadry narodowej kolarzy szosowych, W latach 1988–1989 prowadził pierwszą w Polsce zawodową grupę kolarską Exbud Kielce. Następnie do 2011r. był prezesem Polskiego Związku Kolarskiego. Wielokrotnie był wyróżniany w plebiscycie Przeglądu Sportowego na najlepszego sportowca Polski. Został wyróżniony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Oficerskim, Krzyżem Komandorskim i Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą.

Marek Petrusewicz (1934-1992) - pierwszy polski rekordzista świata w pływaniu w stylu klasycznym na 100 metrów. Swój rekord bił samotnie na wrocławskiej pływalni przy ul. Teatralnej.

Władysław Żmuda (ur. 1954) - piłkarz WKS Śląsk, trener. Był zawodnikiem Motoru Lublin, Gwardii Warszawa, Śląska Wrocław, Widzewa Łódź i klubów zagranicznych włoskich i amerykańskich. Trzykrotny mistrz Polski - w 1977 ze WKS Śląsk, w 1981 i 1982 z Widzewem Łódź. Czterokrotnie brał udział w Mistrzostwach Świata w piłce nożnej, dwukrotnie zajmując trzecie miejsce w 1974r. i w 1982r. W 1976r. zdobył srebrny medal Igrzysk Olimpijskich w Montrealu.

Antoni Knot (1904-1982) - profesor UWr., historyk, polonista, bibliofil, bibliotekoznawca, bibliotekarz, archiwista, edytor, redaktor i nauczyciel, absolwent Wydziału Filozoficznego Uniwersytetu we Lwowie. Od początku swej drogi zawodowej był związany się z bibliotekarstwem, archiwistyką i pracą dydaktyczną. Przed wybuchem II Wojny Światowej pracował jako nauczyciel i bibliotekarz we Lwowie, asystent w Katedrze Historii Oświaty i Szkolnictwa Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie, oraz archiwista w Archiwum Uniwersyteckim. Po wojnie w 1945r. na stałe związał się z miastem Wrocławiem. W latach 1945 – 63 był współtwórcą i dyrektorem Biblioteki Uniwersyteckiej UWr. ( min.: Gabinetu Śląsko – Łużyckiego) a także organizatorem, a później sekretarzem generalnym Towarzystwa Przyjaciół Ossolineum we Wrocławiu. W latach 1947-1949 pełnił funkcję dyrektora naczelnego Zakładu Narodowego im. Ossolińskich a następnie wchodził w skład Rady Naukowej Biblioteki Ossolineum oraz był jej przewodniczącym. Kładł nacisk na rozwój Biblioteki Ossolineum jako placówki naukowo-badawczej. Z jego inicjatywy opracowano i wydano dwa pierwsze tomy Inwentarza rękopisów Biblioteki Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu oraz wznowiono edycję Rocznika Zakładu Narodowego im. Ossolińskich. Zorganizował we Wrocławiu od podstaw uniwersyteckich studia bibliotekoznawcze. Stworzył Studium Bibliotekoznawstwa dla Pracujących przy Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Wrocławskiego a następnie został dyrektorem Instytutu Bibliotekoznawstwa UWr. Był aktywnym członkiem Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego, Towarzystwa Miłośników Historii, oraz kolegium redakcyjnego „Sobótki”. Był założycielem i redaktorem ogólnopolskiego czasopisma bibliotekoznawczego „Roczniki Biblioteczne” oraz autorem prac naukowych z zakresu bibliotekoznawstwa, historii oświaty i medycyny, pamiętnikarstwa. Został odznaczony min.: Złotym Krzyżem Zasługi, Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Medalem Komisji Edukacji Narodowej.

Prof. Karol Maleczyński (1897-1968) - Mediewista, członek grupy organizującej środowisko naukowe w powojennym Wrocławiu. Organizator wrocławskiego środowiska historycznego (wiceprezes Polskiego Towarzystwa Historycznego). Twórca szkoły zajmującej się dziejami Śląska i Wrocławia, która wytyczała jej profil badawczy, będący kompromisem między formułowanym przez władze zapotrzebowaniem polityczno-propagandowym, polemiką z ustaleniami historyków niemieckich oraz szczegółowymi studiami o charakterze źródłoznawczym. Zajmował się dyplomatyką historyczną, tworząc podstawy badań średniowiecznych kancelarii, ze szczególnym uwzględnieniem Śląska.

Prof. Stanisław Rospond (1906-1982) - Językoznawca, współzałożyciel szkół naukowych: śląskiej szkoły dialektologicznej, badającej gwary regionu, wrocławsko-opolskiej szkoły onomastycznej, pracującej nad polskim nazewnictwem na Ziemiach Zachodnich i Północnych, opolskiej szkoły stylistycznej, zajmującej się polszczyzną literacką i regionalną Śląska, wrocławsko-opolskiej szkoły slawistycznej, w ramach której pracował nad zagadnieniami etnogenezy Słowian. Twórca pierwszej syntezy rozwoju dialektu śląskiego i inicjator powstania słownika gwar śląskich. Od 1945 r. przewodniczył podkomisji śląskiej Komisji Ustalania Nazw Miejscowych. Autor Słownika nazw geograficznych Polski Zachodniej i Północnej (1951).

Prof. Władysław Czapliński (1905-1981) - Historyk nowożytności, twórca szkoły badań nad nowożytnymi dziejami Śląska, badającej obszary Śląska wieloaspektowo, z uwzględnieniem stosunków etnicznych i uwarunkowań społecznych. Badał dzieje polskiego parlamentaryzmu szlacheckiego, tworząc ze swoim zespołem badawczym jego najpełniejszą do tej pory syntezę, polemizował przy tym z poglądem o kryzysie politycznym Rzeczypospolitej w XVII w. Badał także dzieje oligarchii magnackiej w Polsce oraz zajmował się historią Skandynawii. Był członkiem m.in. Polskiej Akademii Umiejętności, Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego oraz Królewskiej Akademii Nauk w Kopenhadze. Kierował Katedrą, a później Zakładem Historii Polski i Powszechnej XVI-XVIII w.

Prof. Tadeusz Mikulski (1909–1958) - Polonista, historyk literatury, badał literaturę baroku i oświecenia oraz historię teatru i kultury. Już we Wrocławiu zainteresowała go historia miasta, szczególnie w aspekcie polskiego dziedzictwa. W cieszącej się dużą poczytnością książce Spotkania wrocławskie opisał związki kilkudziesięciu polskich pisarzy z tym miastem od XVIII do XX w., tworząc przy okazji portret motywu Wrocławia w piśmiennictwie polskim. Zainicjował wydawanie „Zeszytów Wrocławskich”, w którym publikowali m.in. Tadeusz Borowski, Maria Dąbrowska, Tymoteusz Karpowicz, Jarosław Iwaszkiewicz.

Prof. Kamil Stefko (1875-1966) - Prawnik, inicjator powołania i pierwszy rektor utworzonej w 1946 r. Wyższej Szkoły Handlowej we Wrocławiu. Twórca szkoły prawa i postępowania cywilnego, zajmującej się prawem cywilnym i handlowym. Koncentrował się na zagadnieniach teorii procesu cywilnego, analizując poszczególne zagadnienia z perspektywy historycznej i współczesnej. Zajmował się też praktyką procesową. Badał wpływ międzynarodowego prawa na prawo krajowe, w tym cywilne. Mimo powojennych uwarunkowań, starał się wciągać do współpracy uznanych przedwojennych prawników cywilistów.

Prof. Hugo Steinhaus (1887-1972) - Matematyk, twórca lwowskiej szkoły analizy funkcjonalnej, a po wojnie jeden z twórców wrocławskiej szkoły matematycznej. Zajmował się teorią prawdopodobieństwa, analizą matematyczną i teorią gier, a gdy podjął badania w zakresie zastosowań matematyki, stworzył wrocławską szkołę zastosowań. Rezultaty prac zespołu były zamieszczane w czasopiśmie „Zastosowania matematyki”, które obecnie jest międzynarodowym periodykiem naukowym o nazwie „Applicationes Mathematicae”. Pod koniec życia zajął się statystyką matematyczną, a prace w tym kierunku kontynuowali jego uczniowie.

Prof. Edward Marczewski (1907-1976) - Matematyk, członek grupy organizującej życie naukowe w powojennym Wrocławiu. W okresie międzywojennym związany z warszawskim środowiskiem matematycznym, po wojnie współorganizator wrocławskiej szkoły matematycznej. W latach 1953–1957 rektor Uniwersytetu Wrocławskiego. Twórca wrocławskiej szkoły algebraicznej i algebraicznej teorii niezależności. Jego badania dotyczyły teorii mnogości, topologii ogólnej, teorii funkcji rzeczywistych i funkcji analitycznych, rachunku prawdopodobieństwa i algebry ogólnej. Miał umiejętność dostrzegania związków i analogii między odległymi pojęciami i twierdzeniami. Założyciel czasopisma „Colloquium Mathematicum”.

Prof. Jan Nikliborc (1902-1991) - Fizyk, adiunkt Politechniki Lwowskiej. Na Uniwersytecie i Politechnice we Wrocławiu od maja 1946 r. W latach 1951–1968 kierownik Katedry Fizyki Doświadczalnej II UWr, w latach 1969–1973 kierownik Zakładu Fizyki Atomu i Cząstki. Współtwórca wrocławskiej szkoły fizyki doświadczalnej, twórca wrocławskiej szkoły fizyki powierzchni – organizator badań powierzchni ciała stałego (emisja i mikroskopia polowa, badania dyfuzji powierzchniowej, emisji fotopolowej i termopolowej). Inicjator budowy pierwszego w Polsce urządzenia do badania powierzchni ciała stałego metodą dyfrakcji powolnych elektronów.

Prof. Włodzimierz Trzebiatowski (1906-1982) - Chemik, twórca szkoły fizykochemii ciała stałego, badającej m.in. magnetyzm w wodorku uranu. Odkrycie porządku magnetyzmu przyniosło uczonemu międzynarodowy rozgłos i możliwość prowadzenia badań w najlepszych ośrodkach naukowych na świecie. Wrocławskie badania były kontynuowane w Instytucie Niskich Temperatur, którego prof. Trzebiatowski był jednym z założycieli. Zainicjował także powstanie Międzynarodowego Laboratorium Silnych Pól Magnetycznych i Niskich Temperatur, nastawionego początkowo na współpracę z państwami bloku wschodniego.

Prof. Bogusława Jeżowska-Trzebiatowska (1908-1991) - Badaczka chemii nieorganicznej. Stworzyła szkołę chemii koordynacyjnej, zajmującej się badaniami kompleksów metali. W pracach badawczych wykorzystywano najnowocześniejsze metody fizykochemiczne, takie jak: elektrochemia i chemia jądrowa. Syntezowano także nowe układy kompleksowe. Ze szkoły naukowej wyrosły dyscypliny uprawiane obecnie, m.in. chemia pierwiastków rzadkich bądź chemia metaloorganiczna. Profesor Trzebiatowska od 1956 r. zapraszana była z wykładami na uczelnie całego świata, w tym do Paryża, Moskwy, Los Angeles, Tokio, Wiednia czy Zurychu.

Prof. Stanisław Kulczyński (1895-1975) - Biolog, botanik, przed wojną rektor Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie, w 1945 r. stanął na czele grupy organizującej życie naukowe w stolicy Dolnego Śląska. Był pierwszym rektorem Uniwersytetu i Politechniki we Wrocławiu. W 1948 r. był współorganizatorem Kongresu Intelektualistów. W pracach badawczych zajmował się morfologią roślin i torfoznawstwem. Stosował metodę przejętą potem przez wielu badaczy do ściśle matematycznego opisu morfologicznego roślin. Badania torfu kontynuował jego uczeń Stanisław Tołpa, twórca szkoły torfoznawczej.

Prof. Alfred Jahn (1915-1999) - Geograf, twórca szkoły geomorfologicznej. Wraz z zespołem prowadził badania mechanizmów rzeźbotwórczych i ich powiązań z klimatem w skali regionalnej i międzynarodowej z wykorzystaniem nowoczesnych metod. Profesor Jahn był przewodniczącym Komisji Współczesnych Procesów Geomorfologicznych Międzynarodowej Unii Geograficznej. Wrocławskie prace komisji miały wysoką rangę w skali światowej, a efekty badań znalazły zastosowanie w wielu krajach. Obserwacje prowadzono w Karkonoszach, a w zakresie geomorfologii peryglacjalnej na Spitsbergenie, Alasce, Islandii i na Syberii. W latach 1962-1968 prof. Alfred Jahn był rektorem Uniwersytetu Wrocławskiego. Był też inicjatorem akcji sprowadzenia do Wrocławia i wyeksponowania Panoramy Racławickiej.

Prof. Aleksander Kosiba (1901-1981) - Geograf, twórca szkoły klimatologicznej i badań polarnych, analizującej sezonowość i zmienność klimatu w różnych rejonach kuli ziemskiej. W 1946 r. zorganizował Obserwatorium Meteorologiczne, które stało się wzorem dla innych tego typu placówek na polskich uniwersytetach, rozpoczynając systematyczne pomiary, będące kontynuacją obserwacji prowadzonych od 1792 r. Dzięki niemu dalej prowadzono, zapoczątkowane przed wojną badania rejonów polarnych, organizując serie wypraw na Spitsbergen, których uczestnicy skupiali się na warunkach klimatycznych i właściwościach glacjologicznych tamtejszych lodowców.

Prof. Seweryn Wysłouch (1900-1968) - Historyk państwa i prawa, organizator nauk historyczno-prawnych we Wrocławiu i w Opolu, twórca szkoły badań historii, ustroju i prawa. Zajmował się zagadnieniami uniwersalnymi, takimi jak: ustrój, historia administracji i doktryn politycznych czy historia Śląska, skupiając się głównie na funkcjonowaniu średniowiecznego ustroju agrarnego i oddziaływaniu prawa niemieckiego. W 1948 r. współorganizował Wystawę Ziem Odzyskanych.

Prof. Edward Sucharda (1891-1947) - Chemik organik, ostatni rektor polskiej Politechniki we Lwowie, organizator środowiska politechnicznego w powojennym Wrocławiu. Twórca szkoły chemii organicznej i współorganizator szkoły chemii związków heteroorganicznych, będących kontynuacją jego badań lwowskich. W okresie wrocławskim prof. Sucharda skupił się na syntezowaniu pochodnych pirydyny. Oryginalne badawczo było podjęcie przez stworzoną przez niego szkołę naukową współpracy z biologami, co zaowocowało powstaniem w latach 70. XX w. we Wrocławiu środowiska chemii bioorganicznej.

Prof. Kazimierz Idaszewski (1878-1965) - Elektrochemik, twórca szkoły maszyn elektrycznych. W pracach badawczych koncentrował się na zagadnieniach maszyn i miernictwa elektrycznego. W pierwszych latach powojennych wraz ze współpracownikami odegrał dużą rolę przy wznawianiu działalności zakładów przemysłowych na Dolnym Śląsku w odbiorze, uruchomieniu i przebudowie urządzeń pomiarowych. Od 1952 r. współpracował z przemysłem poprzez kierowany przez siebie Zakład Pomiarów Elektrycznych, który wykonywał unikatowe przyrządy pomiarowe, a także sprawdzał aparaturę zainstalowaną w większości dużych przedsiębiorstw regionu.

Prof. Tadeusz Maria Olbrycht (1891-1963) - Lekarz weterynarii, genetyk, prekursor inseminacji zwierząt w Polsce. Twórca szkoły genetyki ogólnej, zajmującej się rozrodem zwierząt, zwłaszcza bydła i drobiu drogą sztucznego unasienniania. Pod okiem prof. Olbrychta wprowadzano metody genetyki populacji i cech ilościowych w doskonaleniu bydła, trzody chlewnej i zwierząt futerkowych. Zaczęto też wykorzystywać techniki komputerowe, czego efektem było stworzenie programów dla doskonalenia populacji bydła (REBU), stosowanych na fermach lisich (LISY) i dla owiec (SYSTEM OWCA).

Prof. Wiktor Bross (1903-1994) - Lekarz kardiochirurg, pionier torakochirurgii i twórca szkoły kardiochirurgii. Stworzył we Wrocławiu ośrodek leczenia wad serca w krążeniu pozaustrojowym oraz inwazyjnej diagnostyki chorób serca, w którym przeprowadzono wiele innowacyjnych operacji na sercu, w tym pierwszą w Polsce operację na otwartym sercu. W latach 60. XX w. stanął na czele zespołu, który jako pierwszy w Polsce dokonał udanego przeszczepu nerki pobranej od żywego dawcy. Opracował własną metodę resekcji żołądka. Zbudował „amfiteatr operacyjny” polegający na przeszkleniu od góry i zradiofonizowaniu sali operacyjnej. Widzowie, najczęściej studenci, mogli w czasie operacji zadawać profesorowi pytania, komentującemu na bieżąco zabieg.

Prof. Tadeusz Konopiński (1894-1965) - Zootechnik, genetyk, twórca szkoły chowu i hodowli oraz żywienia zwierząt zajmującej się głównie metodami genetycznego doskonalenia bydła, w tym poszukiwania sposobów zwiększenia odporności immunologicznej zwierząt. Badał zagadnienia pochodzenia ras, pokroju, doboru i żywienia bydła oraz organizacji hodowli bydła w Polsce. Opracował podstawy oceny trzody chlewnej jako towaru rzeźnego, jak również stanu łąk i pastwisk w kontekście produkcji zwierzęcej. Jest autorem teoretycznych zasad żywienia zwierząt domowych.

Prof. Wanda Mejbaum-Katzenellenbogen (1914-1986) - Biochemik, twórczyni wrocławskiej szkoły biochemicznej. Pracowała nad interakcjami białek, opracowała wprowadzoną do światowego obiegu metodę oznaczania białek w materiałach biologicznych. Badała enzymy w płynach ustrojowych człowieka i zwierząt, przenosząc ustalenia kliniczne na diagnostykę i terapię medyczną. Zainicjowała badania nad składem chemicznym i funkcją kwasów nukleinowych, a jej praca na ten temat była najczęściej cytowaną w prasie światowej do lat 70. XX w. Pod koniec lat 60. XX w. prowadziła badania nad interakcją DNA z białkami, które kontynuował współpracujący z nią zespół.

Prof. Stanisław Tołpa (1901-1996) - Botanik, twórca szkoły torfoznawczej. Uczestniczył w grupie naukowej przybyłej do Wrocławia w 1945 r. Był organizatorem uczelnianego środowiska przyrodniczego. Został pierwszym rektorem Wyższej Szkoły Rolniczej (1951–1954). W latach 60. XX w. podjął badania środowiska torfowego w Polsce. Po gruntownym opisaniu, przedstawił postulaty racjonalnego zagospodarowania i ochrony torfowisk, doprowadzając m.in. do utworzenia Biebrzańskiego Parku Narodowego. Opracował typologię torfów europejskich. Był twórcą preparatu torfowego, który w założeniu miał posiadać właściwości przeciwnowotworowe, co nie zostało jednak potwierdzone naukowo.

Andrzej Klisiecki (1895-1975) - Lekarz, fizjolog, twórca szkoły fizjologii wysiłku i szkoły teorii sportu. Łączył zainteresowania medyczne i fizjologiczne. W 1945 r. zorganizował Zakład Fizjologii na Wydziale Medycyny Weterynaryjnej Uniwersytetu i Politechniki we Wrocławiu. Tworzył środowisko akademickie związane z wychowaniem fizycznym, był pierwszym rektorem Wyższej Szkoły Wychowania Fizycznego (1950-1956). Na podstawie jego prac rozwijały się szkoły badawcze na kierunkach medycznych (szkoła fizjologii) i weterynaryjnych (szkoła fizjologii zwierząt).

Prof. Ludwik Hirszfeld (1884-1954) - Lekarz, mikrobiolog i immunolog, twórca polskiej szkoły immunologicznej oraz nowej dziedziny nauki – seroantropologii. W czasie I wojny światowej, lecząc zarażonych durem brzusznym, odkrył różnice populacyjne powodujące zakażenie. Na podstawie tych badań rozwinął nową dziedzinę wiedzy medycznej – antropoimmunologię. Odkrył prawa dziedziczenia grup krwi i wprowadził ich oznaczenie: 0, A, B i AB, przyjęte w 1928 r. na całym świecie. Efekty swych badań zastosował m.in. do ustalania ojcostwa. Stworzył pojęcie konfliktu serologicznego oraz opracował metodę ratowania niemowląt zagrożonych tym konfliktem poprzez całkowitą transfuzję krwi. W 1950 r. nominowany do Nagrody Nobla w dziedzinie medycyny.

Prof. Eugeniusz Geppert (1890-1979) - Malarz, organizator i pierwszy rektor wrocławskiej Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych (PWSSP ) (1946-1950). Uczeń Jacka Malczewskiego. Już w okresie międzywojennym jego obrazy pokazywane były na licznych wystawach krajowych i zagranicznych. Od 1946 r. działał we Wrocławiu. W okresie stalinowskim promował dyskretnie ponadczasowe wartości w sztuce, ograniczając wpływ socrealizmu na wrocławską młodzież artystyczną. Jego malarstwo wiąże się z koloryzmem. Zainspirował działalność grup artystycznych „Szkoła Wrocławska” i „Grupa Wrocławska".

Prof. Antoni Falkiewicz (1900-1977) - Lekarz internista, kardiolog, twórca koncepcji immunologicznego ujęcia patologii chorób wewnętrznych. Na podstawie obserwacji przekwalifikował typy niektórych zapaleń wewnętrznych z bakteryjnych na alergologiczne. Wraz z grupą wrocławskich współpracowników opracował optymalną metodologię rehabilitacji chorych po zabiegach kardiochirurgicznych. Kontynuując swoje wcześniejsze zainteresowania lwowskie, w 1947 r. stworzył pierwszy w Polsce ośrodek medycyny pracy. Był rektorem wrocławskiej Akademii Medycznej (1954–1957). W latach 60. XX w. wraz z czechosłowackimi uczonymi prowadził badania epidemiologiczne na terenach między Odrą i Łabą.

Prof. Kazimierz Wiłkomirski (1900-1995) - Kompozytor, wiolonczelista i dyrygent. W okresie międzywojennym związany z wieloma czołowymi polskimi instytucjami życia muzycznego i renomowanymi ośrodkami zagranicznymi. Po wojnie dyrygował w Operze Wrocławskiej oraz wykładał w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej (PWSM). Kierował muzycznie spektaklami operowymi i baletowymi. Komponował symfonie, utwory kameralne, kantaty, pieśni, liczne transkrypcje i opracowania. Stworzył wiele audycji radiowych i telewizyjnych, był jurorem krajowych i międzynarodowych konkursów muzycznych oraz autorem artykułów w prasie codziennej i specjalistycznej.

Prof. Jan Różycki (1901-1991) - Inżynier budownictwa, doświadczony budowniczy wielu obiektów infrastruktury transportu drogowego i kolejowego oraz budynków, takich jak: gmach sejmu, lotnisko na Okęciu i drogi Nowy Targ – Zakopane. Związany ze szkołą materiałoznawstwa drogowego, mechaniki nawierzchni dróg i lotnisk. Był twórcą pierwszego w Polsce poligonu doświadczalnego do kontroli maszyn drogowych, umieszczonego we wrocławskiej Fabryce Maszyn Drogowych „Fadroma”. Prowadził nowatorskie prace w dziedzinie wymiarowania sztywnych nawierzchni drogowych i dróg startowych.

Prof. Wincenty Styś (1903-1960) - Ekonomista i historyk gospodarczy, specjalista w dziedzinie ustroju rolnego. Edukację rozpoczął we Lwowie, był stypendystą uniwersytetów w Cambridge, Londynie, Paryżu i Rzymie. Po wojnie działał w akademickim środowisku Wrocławia, angażował się w organizowanie osadnictwa wiejskiego na Dolnym Śląsku według własnych koncepcji ustroju rolnego, tworząc tzw. Spółdzielnie parcelacyjno-osadnicze. W okresie stalinizmu pozbawiono go prawa publikowania i wykładania. Po 1956 r. jako rektor WSE (1956-1959) przyczynił się do odrodzenia naukowego uczelni.

Prof. Zbigniew Godziński (1917-2007) - Elektromechanik, inicjator (począwszy od 1962 r.) prac związanych z budową lasera, wzorem podjętych rok wcześniej badań amerykańskich. Stworzył szkołę laserów, w której wraz z grupą współpracowników w 1965 r. wyprodukował laser gazowy. Badał częstotliwość i właściwości laserów. Jego zespół skonstruował wybudowany w latach 70. XX w. laser, oparty na dwutlenku węgla. Będąc na emeryturze, pracował samotnie nad interferencją słabych wiązek, a wyniki prac ogłosił w 1991 r. w „Physics Letters”, wzbudzając zainteresowanie środowiska branżowego.

Prof. Jan Falewicz (1890-1965) - Statystyk, twórca szkoły naukowej wykorzystania teorii statystyki matematycznej do rozpatrywania modeli mikroekonomicznych. Prace nad własną teorią rozpoczął przed wojną jako wykładowca w Warszawie i Katowicach, zakończył w Wyższej Szkole Handlowej we Wrocławiu. Wypracował model podejmowania prawidłowych decyzji ekonomicznych w małych przedsiębiorstwach i analizy ich rentowności na podstawie danych statystycznych. Opublikował pierwsze polskojęzyczne prace na temat metody reprezentacyjnej, analizy gospodarności i rentowności przedsiębiorstw, m.in. Bieżąca kontrola gospodarności i przedsiębiorstw przemysłowych (1949) oraz Rentowność, gospodarność, koszty (1963). Badania kontynuowali jego uczniowie w zakresie analizy danych, prognozowania i podejmowania decyzji ekonomicznych. AUP Wr

Prof. Jerzy Bromirski (1915-1989) - Elektryk, twórca nowoczesnej informatyki polskiej. Z jego inicjatywy na Politechnice Wrocławskiej uruchomiono Katedrę Konstrukcji Maszyn Cyfrowych (1963). Stworzył szkołę maszyn cyfrowych, skupiając wokół siebie entuzjastów tych urządzeń. Szybko podjęła ona współpracę z przemysłem. W latach 1959-1961 prof. Bromirski zajmował stanowisko głównego konstruktora we Wrocławskich Zakładach Elektronicznych „Elwro”, gdzie pod jego kierunkiem powstały pierwsze komputery „Odra”. W latach 60. XX w. wykonał projekt maszyny cyfrowej STS. Animował tworzące się środowisko informatyczne w Polsce i utrzymywał ożywione kontakty zagraniczne.

Prof. Adam Wanke (1906-1971) - Antropolog, uczeń lwowskiej szkoły antropologicznej Jana Czekanowskiego, profesor Uniwersytetu Wrocławskiego, od 1956 roku kierownik Katedry Antropologii na Wydziale Nauk Przyrodniczych i Zakładu Antropologii PAN, przewodniczący Sekcji Przystosowalności Człowieka Komitetu Narodowego Międzynarodowego Programu Biologicznego, przewodniczący Polskiego Towarzystwa Biometrycznego i Komitetu Antropologicznego PAN, twórca taksonomicznych metod w antropologii oraz typologii somatycznej. Metody te znalazły zastosowanie w wielu dziedzinach poza antropologią: zootechnice, botanice, geografii, meteorologii, wychowaniu fizycznym, laryngologii, neurologii i innych.

Natalia LL właśc. Natalia Lach-Lachowicz (ur. 1937) - jedna z najważniejszych artystek 2. połowy XX w., konceptualistka, od połowy lat 70. minionego stulecia jasno wpisująca się w nurt feminizmu, w latach późniejszych w nurcie body-artu i foto-artu. W czasie studiów na wrocławskiej PWSSP zajmowała się malarstwem, grafiką i fotografią. W latach 70. XX w. zainteresowała się także m.in. performancem i filmem eksperymentalnym.

Andrzej Lachowicz (ur. 1939) - fotografik, grafik, twórca filmów, teoretyk sztuki, inicjator Międzynarodowych Triennale Rysunku we Wrocławiu. W latach 1970–1981 prowadził galerię Permafo wraz z Natalią LL. i Zbigniewem Dłubakiem, która działała do 1981 r. Jego najbardziej znane fotografie pochodzą z końca lat 60. XX w. W latach 70. rozwinął teorię „sztuki permanentnej”.

Studio 202 współtworzone przez Ewę Szumańską (1921-2011) - pisarkę, reportażystkę, scenarzystkę filmową i satyryka; Jana Kaczmarka (1945-2007) – artystę kabaretowego, współzałożyciela kabaretu „Elita”, satyryka, autora piosenek, felietonistę, i Andrzeja Waligórskiego (1926-1992) – poetę, satyryka, aktora, dziennikarza, wieloletniego współpracownika Polskiego Radia Wrocław, kierownika radiowego magazynu Studio 202.

Bogusław Kierc (ur. 1943) - poeta, aktor, eseista i krytyk literacki, wieloletni wykładowca w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej im. L. Solskiego we Wrocławiu. Ceniony liryk, w poezji inspirował się twórczością Juliana Przybosia. Od końca lat 60. XX w. (z kilkoma przerwami) związany był z Teatrem Współczesnym im. E. Wiercińskiego, na którego deskach stworzył wiele niezapomnianych kreacji aktorskich. W 1965 r. zagrał rolę Krzysztofa Cedro w filmie Andrzeja Wajdy Popioły.

Helmut Kajzar (1941-1982) - dramaturg, reżyser, eseista i tłumacz. Jedna z najważniejszych postaci kultury Wrocławia przełomu lat 60. i 70. XX w. Związany głównie z wrocławskim Teatrem Współczesnym im. Wiercińskiego, gdzie reżyserował m.in. sztuki Tadeusza Różewicza. Twórca oryginalnej koncepcji „teatru metacodziennego”. Autor utworów dramatycznych: Paternoster, Rycerz Andrzej, Gwiazda, +++ (Trzema krzyżykami), Koniec półświni, Ciąg dalszy, Villa dei misteri, Obora, Wyspy Galapagos, Aktorka.

Bogusław Litwiniec (ur. 1931) - reżyser teatralny i animator kultury. Dramaturg i publicysta kulturalny. Z wykształcenia fizyk-teoretyk. W 1957 r. założył we Wrocławiu Studencki Teatr „Kalambur” i został w nim kierownikiem, reżyserem, aktorem i autorem. W latach 1967-1993 organizował Międzynarodowy Festiwal Teatru Otwartego.

Henryk Worcell właśc. Tadeusz Kurtyka (1909-1982) - prozaik i publicysta. Przed wojną zasłynął powieścią z życia kelnerów Zaklęte rewiry (1936), w której wykorzystał własne doświadczenia z pracy w restauracji luksusowego hotelu. Po wojnie zamieszkał początkowo w Kotlinie Kłodzkiej, gdzie opisywał życie polskich osadników w poniemieckich wsiach. Po przeprowadzce do Wrocławia stał się symbolicznym łącznikiem tutejszych twórców z przedwojennym środowiskiem literackim.

Jerzy Ludwiński (1930-2000) - teoretyk i krytyk sztuki, dziennikarz, wykładowca. Inicjator wydarzeń sztuki konceptualnej. Z Wrocławiem związany na przełomie lat 60. i 70. XX w., gdzie m.in. opracował program Muzeum Sztuki Aktualnej (1968). Założył galerię „Pod Moną Lisą” (1967–1971) i kierował tą placówką. Stworzył program „Centrum Badań Artystycznych” (1969) i Ośrodka Dokumentacji Sztuki (1970-1971).

Józef Hałas (1927-2015) - malarz, pedagog, klasyk polskiej sztuki współczesnej, zaliczany do tzw. pokolenia Arsenału, debiutującego w 1955 r. Całe życie artystyczne – począwszy od studiów pod kierunkiem Eugeniusza Gepperta – związany z Wrocławiem. Tworzył obrazy olejne (cykle: figury, góry, wnętrza, przeciwstawienia, piony – skosy), gwasze (gwasze kieszonkowe, kompozycje oparte na krzyżu, wnętrza) i rysunki. Zdobywca wielu nagród, odznaczony Złotym Medalem Zasłużony Kulturze Gloria Artis.

Edmund Kajdasz (1924-2009) - dyrygent. Z Wrocławiem związany od 1946 r. (z przerwą w latach 1958–1961). W swojej karierze prowadził 23 chóry, w tym wrocławskie: m.in. Chłopięcy Chór Polskiego Radia, Chór Wrocławskiej Rozgłośni PR, Wrocławskie Skowronki, Wrocławski Męski Chór Kameralny „Cantilena”. W 1966 r. założył Cantores Minores Wratislavienses – zespół, którym kierował do 1991 r. i z którym odnosił największe sukcesy artystyczne. Nagrał 20 płyt, koncertował w kraju i za granicą.

Igor Przegrodzki (1926-2009) - aktor teatralny, filmowy i telewizyjny, reżyser teatralny i pedagog. Przez 50 lat związany z Teatrem Polskim we Wrocławiu, którego dyrektorem był w latach 1981-1985. Na tej scenie stworzył dziesiątki wybitnych ról (m.in. stary w Krzesłach Ionesco, stary aktor w Garderobianym Harwooda, król-ojciec w Ślubie Gombrowicza). Grał w Teatrze Telewizji i filmach (Rękopis znaleziony w Saragossie, Lalka, Bezmiar sprawiedliwości) oraz serialach (Stawka większa niż życie).

Eugeniusz Get Stankiewicz (1942-2011) - grafik, rysownik, jeden z najbardziej rozpoznawalnych artystów Wrocławia, związany z miastem nieprzerwanie od czasu studiów (studiował architekturę na Politechnice i grafikę na PWSSP ). Na przełomie lat 60. i 70. XX w. należał do „wielkiej czwórki” wrocławskich plakacistów (obok Aleksiuna, Czerniawskiego i Sawki), która ilustrowała wydarzenia kulturalne miasta. Twórca charakterystycznego stylu, łączącego tradycyjną technikę i silny indywidualizm.

Izabela Skrybant-Dziewiątkowska (ur. 1941) - piosenkarka i aktorka. W latach 1961–1964 solistka Operetki Wrocławskiej. Wokalistka zespołu Tercet Egzotyczny, związana z nim od założenia w 1963 r. do dziś. Na dużym ekranie zadebiutowała w filmie Rękopis znaleziony w Saragossie Wojciecha J. Hasa (1964). Odznaczona medalem Zasłużony Kulturze Gloria Artis.

Grażyna Pstrokońska-Nawratil (ur. 1947) - kompozytorka i pedagog. Studiowała kompozycję we wrocławskiej PWSM, a także w Paryżu i Marsylii. Laureatka wielu nagród, m.in. na Konkursie Młodych Związku Kompozytorów Polskich w 1968 i 1973 r., Konkursie im. Grzegorza Fitelberga w 1972 r., Międzynarodowym Konkursie dla Kompozytorek w Mannheim w 1975 r. Na Międzynarodowej Trybunie Kompozytorów UNES CO w Paryżu w 1987 r. zdobyła III nagrodę za utwór Fresco III – IKAR z 1979 r. na wielką orkiestrę symfoniczną.

Jan Sawka (1946-2012) - malarz, artysta multimedialny, architekt i grafik, współtwórca Polskiej Szkoły Plakatu. Absolwent PWSSP i Politechniki Wrocławskiej. Zaprojektował plakaty i scenografie do wielu wrocławskich imprez kulturalnych, m. in. Do festiwalu Jazz nad Odrą z lat 70. XX w. Wydalony z Polski w 1976 r. za działalność w kontrkulturze. Laureat wielu nagród: Oscar de la Peinture (Francja), Złoty Medal na Biennale Plakatu (Warszawa), Złoty Medal na Biennale Sztuki Współczesnej (Florencja) i nagroda Exellence in Architecture Amerykańskiego Instytutu Architektury.

Anna German (1936-1982) - piosenkarka, kompozytorka, aktorka. Jedna z największych gwiazd polskiej estrady lat 60. i 70. XX w. Laureatka festiwali, m.in. w Monte Carlo, San Remo, Neapolu, Cannes, Ostendzie, Sopocie i Opolu. We Wrocławiu skończyła liceum i studiowała geologię na Uniwersytecie Wrocławskim (w 1962 r. obroniła pracę magisterską Zdjęcie geologiczne okolic Zatonia – Ustronie). Do wielkiej międzynarodowej kariery wystartowała w 1960 r. z wrocławskiego teatru studenckiego „Kalambur”.

Artur Młodnicki (1911-1972) - aktor i reżyser. Przed wojną występował w teatrach Krakowa, Warszawy i Poznania. Z teatrami wrocławskimi związany nieprzerwanie od 1952 r. Zagrał tu blisko 80 ról, m.in.: Hrabiego Wacława w Mężu i żonie, Gospodarza w Weselu, Osipa w Rewizorze, tytułowego bohatera w Otellu, Rotmistrza w Damach i huzarach, Mefistofelesa w Kordianie, Jowialskiego w Panu Jowialskim. Wystąpił także w wielu filmach, m.in. w Zakazanych piosenkach, Lotnej, Popiele i diamencie, Rękopisie znalezionym w Saragossie.

Konrad Jarodzki (ur. 1927) - architekt, malarz i rysownik. Nauczyciel akademicki, w latach 1993-1999 rektor wrocławskiej ASP. Związany z Wrocławiem, gdzie zrealizował wiele projektów architektonicznych. Jego obrazy są prezentowane w muzeach i prywatnych kolekcjach na całym świecie. W latach 60. i 70. XX w. współpracował z Grupą Wrocławską.

Krystyna Skuszanka (1924-2011) - reżyserka teatralna, dyrektor Teatru Polskiego we Wrocławiu w latach 1965-1971. Scena ta współpracowała wówczas z wybitnymi reżyserami i scenografami polskimi. Skuszanka wyreżyserowała wiele znaczących przedstawień, szczególnie klasyki dramatu, m.in. sztuk Szekspira (Jak wam się podoba, Wieczór Trzech Króli, Burza), a także Calderona Życie snem. Dystansując się do praktyk ówczesnego teatru eksperymentalnego, tworzyła dojrzały, dopracowany teatr głównego nurtu.

Ludwik Flaszen (ur. 1930) - eseista, pisarz, krytyk literacki i teatralny, tłumacz, współzałożyciel Teatru Laboratorium, związany z zespołem przez cały okres jego istnienia (1959-1984), a w latach 80. XX w. – dyrektor. We współpracy z Jerzym Grotowskim odgrywał rolę chłodnego krytyka – intelektualisty, korygującego artystyczne wizje reżysera. Od 1984 r. na emigracji.

Paweł Rouba (1939-2007) - aktor i mim. Jeden z najwybitniejszych aktorów Wrocławskiego Teatru Pantomimy Henryka Tomaszewskiego, występujący w nim od czasu założenia zespołu w 1956 r. do lat 70. XX w., kiedy wyemigrował do Hiszpanii. Od 1973 r. wykładał jako profesor pantomimy w l’Institut del Teatre w Barcelonie.

Maria Koterbska (ur. 1924) - piosenkarka, gwiazda polskiej estrady lat 50. i 60. XX w., wykonawczyni takich przebojów, jak Augustowskie noce, Brzydula i rudzielec, Karuzela, Parasolki, Serduszko puka w rytmie cha-cha, Do grającej szafy grosik wrzuć. Na początku lat 50. minionego wieku, specjalnie na koncert we wrocławskiej Hali Stulecia (wówczas Ludowej), Jerzy Harald i Krystyna Wnukowska napisali dla niej Wrocławską piosenkę, której refren „Mkną po szynach niebieskie tramwaje…” stał się wkrótce nieoficjalnym hymnem wrocławskich tramwajarzy.

Rena Mirecka (ur. 1934) - aktorka teatralna, poetka i pedagog. W 1957 r. ukończyła krakowską PWST. Od 1959 r. w zespole Jerzego Grotowskiego, najpierw w opolskim Teatrze 13 Rzędów, potem we wrocławskim Teatrze Laboratorium. Jedyna aktorka związana z zespołem przez cały czas jego działalności do 1984 r. Od lat 90. XX w. mieszka na Sardynii, stale jednak współpracuje z Instytutem Jerzego Grotowskiego, w którym prowadzi warsztaty i staże. Odznaczona Srebrnym Medalem Zasłużony Kulturze Gloria Artis.

Stefan Arczyński (ur. 1916) - fotograf. Urodzony w Niemczech w polskiej rodzinie. Należał do Związku Polaków w Niemczech. W czasie wojny ranny pod Stalingradem, trafił do niewoli sowieckiej. W 1946 r. uzyskał obywatelstwo polskie. We Wrocławiu mieszka od 1950 r. Zdjęcia robił od wczesnej młodości – fotografował m.in. Olimpiadę w Berlinie (1936). Przez dziesięciolecia dokumentował życie miasta, wypracowując niepowtarzalny, łatwo rozpoznawalny styl. Odznaczony Złotym Medalem Zasłużony Kulturze Gloria Artis.

Marek Hłasko (1934-1969) - prozaik, scenarzysta filmowy. We Wrocławiu mieszkał w latach 1946-1950, tutaj uczył się i wchodził w pierwsze zatargi z prawem. W 1950 r. wraz z matką powrócił do rodzinnej Warszawy, ale często odwiedzał Wrocław, gdzie miał kuzynów, znajomych i mentorów. Tu w 1953 r. dokończył pisanie Bazy Sokołowskiej i Sonaty marymonckiej. Aż do emigracji w 1958 r. współpracował z Wytwórnią Filmów Fabularnych. Wrocławskie doświadczenia opisał w powieści Sowa, córka piekarza.

Ryszard Bukowski (1916-1987) - kompozytor, pedagog, współtwórca Festiwali Polskiej Muzyki Współczesnej. Od 1948 r. do śmierci związany z Wrocławiem, gdzie był dyrektorem Państwowej Średniej Szkoły Muzycznej (1948-1951), a następnie wykładowcą Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej. Komponował formy symfoniczne, koncertujące, wokalno-instrumentalne, kameralne, solowe i dzieła sceniczne, a także muzykę teatralną i filmową. Jest patronem Państwowej Szkoły Muzycznej II stopnia we Wrocławiu.

Stefan Placek (1930-2015) - animator kultury. Przez wiele lat kierownik Klubu Muzyki i Literatury we Wrocławiu (1961-2010).

Marianna Bocian (1942-2003) - poetka. Absolwentka wrocławskiej polonistyki i filozofii, przez wiele lat mieszkanka Wrocławia. Jej debiutancki tomik Poszukiwanie przyczyny ukazał się w 1968 r. Opublikowała kilkanaście zbiorów poezji, zebranych po jej śmierci w wybór Jasno i bogato (2009). Jej twórczość zaliczana bywa do nurtu poezji konkretnej i poezji lingwistycznej. Pisała także wiersze dla dzieci i utwory prozatorskie.

Stanisław Dróżdż (1939-2009) - twórca poezji konkretnej, klasyk polskiej sztuki awangardowej, całe życie związany z Wrocławiem. Swoje utwory określał nazwą „pojęciokształty”, co miało podkreślać, że kształty pojęć realizują się w konkretnej przestrzeni. Usytuowanie na pograniczu sztuki i literatury sprawia, że Stanisław Dróżdż bywa zaliczany do konceptualistów (ma na koncie około 300 wystaw, zarówno indywidualnych, jak i zbiorowych), sam zawsze uważał się przede wszystkim za poetę.

Mieczysław Zdanowicz (1928-2003) - malarz, grafik, rzeźbiarz, ceramik, happener, wykładowca. Twórca m.in. rzeźb ceramicznych, pater dekoracyjnych i małych form rzeźbiarskich. Członek grup artystycznych: Poszukiwania Formy i Koloru oraz Szkoły – później Grupy Wrocławskiej. Inicjator zdarzenia przestrzennego „Wieża radości”, współorganizator Sympozjum Wrocław ’70 oraz wrocławskiego „Święta kwiatów”. Kojarzony z nurtem sztuki integralnej, strukturalizmem i konstruktywizmem.

Stanisław Srokowski (ur. 1936) - poeta, prozaik, dramaturg, tłumacz, publicysta. We Wrocławiu od 1968 r. W latach 1970-1981 był dziennikarzem działu kultury tygodnika „Wiadomości”, przez pewien czas redaktorem naczelnym „Kultury Dolnośląskiej”. Jako pisarz debiutował w 1958 r. w Opolu. Autor blisko 50 książek, w tym powieści i tomów poetyckich, wydawanych m.in. przez wrocławskie wydawnictwo Ossolineum.

Lech Janerka (ur. 1953) - muzyk rockowy, gitarzysta basowy, kompozytor i autor tekstów. Legenda wrocławskiej sceny muzycznej. Urodził się we Wrocławiu, gdzie mieszka do dziś. Rozpoczął karierę pod koniec lat 70. XX w., występując wraz z żoną Bożeną na festiwalach i w klubach studenckich. W 1979 r. założył zespół Klaus Mitffoch, z którym nagrał jedną z najważniejszych płyt polskiego rocka „Klaus Mitffoch”.

Lothar Herbst (1940-2000) - poeta, krytyk literacki, dziennikarz, działacz opozycji demokratycznej. W latach 1989-2000 redaktor naczelny i prezes Polskiego Radia Wrocław. Urodził się w niemieckiej rodzinie wrocławskiego cukiernika. Jego ojciec zginął w czasie II wojny światowej jako żołnierz Wehrmachtu. Polak z wyboru, pozostał przy niemieckim nazwisku. Dwoistość tożsamości zaważyła na jego biografii (studia polonistyczne, zaangażowanie w ZMS i ZSP, a w latach 80. XX w. działalność opozycyjna) i twórczości.

Tymoteusz Karpowicz (1921-2005) - poeta, prozaik, dramaturg, tłumacz, ostatni wielki modernista i jeden z najważniejszych polskich poetów 2. połowy XX w. W czasie wojny uczestniczył w polskim ruchu oporu. Od 1949 do 1978 r. mieszkał we Wrocławiu. Jego najważniejsze publikacje przypadają na czas po odwilży 1956 r. Jako zastępca redaktora naczelnego czasopisma „Poezja” i redaktor działu poezji we wrocławskim miesięczniku „Odra” stał się na przełomie lat 60. i 70. XX w. mentorem młodego pokolenia wrocławskich poetów.

Zbigniew Czwojda (ur. 1949) - muzyk jazzowy, trębacz, lider zespołów Crash oraz Sami Swoi. W 1967 r. rozpoczął naukę w Państwowej Szkole Muzycznej II Stopnia we Wrocławiu w klasie trąbki. Od 1976 r. studiował na Akademii Muzycznej we Wrocławiu (wówczas Wyższa Szkoła Muzyczna). Karierę muzyka jazzowego rozpoczął od gry w formacji Freedom, grał także w Big-Band Wrocław i Spisku Sześciu. W latach 1974-1977 współpracował ze Studiem Jazzowym Polskiego Radia w Warszawie.

Zbigniew Horbowy (ur. 1935) - artysta plastyk zajmujący się wzornictwem przemysłowym, czołowy polski projektant szkła użytkowego, wykładowca akademicki. W latach 1999-2005 rektor Akademii Sztuk Pięknych we Wrocławiu. Związany z Dolnym Śląskiem (kierował m.in. hutami szkła w Szczytnej i Polanicy-Zdroju). W swoim dorobku ma 30 wystaw indywidualnych. W latach 60. i 70. XX w. proste, zwarte i surowe w formie „szkła Horbowego” były synonimem wyrafinowanego designu.

Zbigniew Kubikowski (1929-1984) - prozaik i krytyk literacki. Doktor polonistyki (autor m.in. opracowania z 1961 r. Wrocław literacki), redaktor w wydawnictwie „Ossolineum” i w miesięczniku „Odra” (redaktor naczelny pisma w latach 1971-1976), wieloletni prezes wrocławskiego oddziału Związku Literatów Polskich. Pod pseudonimem Jacek Joachim opublikował także kilka powieści kryminalnych. Pod koniec lat 70. XX w. przeniósł się do Warszawy, gdzie wykładał m.in. w PWST.

Zbigniew Makarewicz (ur. 1940) - rzeźbiarz, happener, twórca instalacji, krytyk sztuki i wykładowca. Absolwent Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych we Wrocławiu (1965). Swój dorobek prezentował na 29 wystawach indywidualnych. Stworzył pojęcie „psychoprzedmiotów” i „miejsc znalezionych”, czyli „przestrzeni emocjonalnych”. Miejscem takim miałyby być pozostałości wojennego Wrocławia, które stały się tematem projektu Makarewicza i Ernesta Niemczyka „Archeologia Festung Breslau”, zgłoszonego na Sympozjum Wrocław ’70.

Urszula Kozioł (ur. 1931) - poetka, felietonistka, prozaiczka, dramatopisarka, zaliczana do pokolenia „Współczesności”. Od czasu studiów (polonistyka) zamieszkała we Wrocławiu. Współpracuje z wrocławskim miesięcznikiem „Odra”, od 1972 r. jest kierownikiem działu literackiego. Debiutowała w 1953 r. na łamach „Gazety Robotniczej”. Opublikowała kilkanaście tomów wierszy, w tym debiutanckie Gumowe klocki (1957), w latach 60. i 70. XX w. także W rytmie korzeni, Smuga i promień, Lista obecności, Poezje wybrane i W rytmie słońca. W latach 70. minionego wieku współpracowała z teatrem „Kalambur”.

Witold Pyrkosz (ur. 1926) - aktor teatralny i filmowy. Zadebiutował w 1956 r. w filmie Jerzego Kawalerowicza Cień. Stworzył wiele niezapomnianych ról filmowych, teatralnych i telewizyjnych. W latach 60. i 70. XX w. związany był z wrocławskimi teatrami Kameralnym i Polskim. Współtwórca kabaretu „Dreptak”, reżyser przedstawień, do których teksty pisał Andrzej Waligórski. W latach 70. ubiegłego wieku wraz z żoną prowadził kawiarnię „U Dreptaków”, jeden z kultowych lokali ówczesnego Wrocławia.

Tadeusz Strugała (ur. 1935) - dyrygent, wieloletni dyrektor Festiwalu Wratislavia Cantans i Festiwalu Chopinowskiego w Dusznikach. Absolwent Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej we Wrocławiu. Przez wiele lat związany z Wrocławiem jako dyrektor Filharmonii Wrocławskiej (1969-1980), w latach 1969-1976 kierownik organizacyjny, a od 1977 do 1996 dyrektor Festiwalu Wratislavia Cantans, utożsamiany jest z międzynarodowym sukcesem tej imprezy muzycznej. Wystąpił jako dyrygent w końcowym epizodzie filmu Romana Polańskiego Pianista.

Kazimierz Braun (ur. 1936) - reżyser teatralny, scenarzysta, pisarz i tłumacz. W latach 1975-1984 był dyrektorem, kierownikiem artystycznym i reżyserem w Teatrze Współczesnym im. Edmunda Wiercińskiego we Wrocławiu. Od połowy lat 80. XX w. na emigracji w USA.

Teresa Tutinas (ur. 1943) - piosenkarka. W latach 60. XX w. gwiazda wrocławskiej studenckiej sceny muzycznej. Debiutowała w teatrze „Kalambur”, gdzie śpiewała piosenki, pisane specjalnie dla niej. Kilkakrotnie zdobywała nagrody i wyróżnienia na Krajowych Festiwalach Piosenki Polskiej w Opolu. Jej wielkimi przebojami były: Na całych jeziorach Ty, Jutro Warszawa i Gorzko mi. W 1981 r. wyemigrowała do Szwecji.

Rafał Wojaczek (1945-1971) - poeta i prozaik. Jedna z literackich legend Wrocławia, do którego przeniósł się w 1965 r. z Krakowa. Jego wiersze zwróciły uwagę Tymoteusza Karpowicza, który opublikował je w 1965 r. w pierwszym numerze czasopisma „Poezja”. Kontrowersyjna, sugestywna twórczość i wyniszczający styl życia sprawiły, że nie został zaakceptowany przez część środowiska literackiego. Nie należał do stowarzyszeń twórczych i pozostawał na utrzymaniu rodziców. W 1971 r. zmarł z przedawkowania leków.

Ryszard Gwalbert Misiek (1947-2010) - muzyk jazzowy, saksofonista, kompozytor, pedagog. We Wrocławiu studiował mechanikę i filozofię. W latach 70. XX w. był laureatem wszystkich nagród festiwalowych Jazz nad Odrą, a także stypendium im. K. Komedy (1974). Twórca i kierownik Polskiego Teatru Instrumentalnego (1975-1987) i opery instrumentalnej. We Wrocławiu w Teatrze Instrumentalnym zrealizował spektakle autorskie: Duch nie zstąpi bez pieśni (1975), Preludia portretowe (1976), Sonata widm (1978).

Stanisław Lenartowicz (1921-2010) - reżyser i scenarzysta filmowy. Z Wrocławiem związany od czasów studenckich aż do śmierci. W czasie II wojny światowej żołnierz Armii Krajowej na Wileńszczyźnie, więziony w radzieckim łagrze. Najbardziej znanym filmem Lenartowicza jest komedia Giuseppe w Warszawie (1964). We wcześniejszym Zobaczymy się w niedzielę (1959) bohaterami są powojenni mieszkańcy Wrocławia i samo miasto. Inne wybitne obrazy reżysera to Zimowy zmierzch (1956) i Czerwone i złote (1969).

Wojciech Jerzy Has (1925-2000) - reżyser i scenarzysta filmowy. W latach 1990-1996 rektor PWSFTit w Łodzi. Twórca filmów: Pętla (1957) na podstawie opowiadania Marka Hłaski, Jak być kochaną (1962), Szyfry (1966), Lalka (1968) i Sanatorium pod Klepsydrą (1973). W jego filmografii szczególne miejsce zajmuje nakręcony we wrocławskiej Wytwórni Filmów Fabularnych Rękopis znaleziony w Saragossie (1964), którego fanami są m.in. Pedro Almodóvar, Francis F. Coppola czy Martin Scorsese.

prof. Adam Jezierski (ur. 1948) - Urodził się 5 lutego 1948 w Kaliszu. Studiował chemię na Uniwersytecie Wrocławskim, którą ukończył w 1970 roku. Z tą uczelnią związał swoją karierę naukową, w 1995 roku uzyskał tytuł profesora nauk chemicznych. Na uniwersytecie Wrocławskim piastował również szereg różnych funkcji był m. in. prodziekanem ds. nauki wydziału chemii. Jest kierownikiem Zespołu Zastosowań Strukturalnych EPR, nauczycielem akademickim. Od roku akademickiego 2008/2009 był również Prorektorem ds. Badań Naukowych i Współpracy z Zagranicą. W 2012 roku ponownie wybrany na drugą kadencję na tym samym stanowisku prorektorskim. Od 1 września 2016 r. rektor UWr.

Alicja Szastyńska – Siemion (ur. 1935) - urodziła się w 1935 r. profesor w Zakładzie Filologii Greckiej Instytutu Filologii Klasycznej i Kultury Antycznej Uniwersytetu Wrocławskiego, dyrektor Instytutu Filologii Klasycznej i Kultury Antycznej Uniwersytetu Wrocławskiego. Jest wiceprezesem Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Filologicznego oraz członkiem Komitetu Nauk o Kulturze Antycznej Polskiej Akademii Nauk. Wybitna znawczyni starożytności i mitologii.

prof. Edward Czapiewski (ur. 1946) - Urodził się w 1946 r. w Zalesiu koło Włocławka. Studia w Instytucie Historycznym Uniwersytetu Wrocławskiego ukończył w 1971 r. w latach 1971 -1972 pracował na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach. Od 1972 do 2006 roku pracowała w Instytucie Historycznym Uniwersytetu Wrocławskiego, gdzie napisał i obronił doktorat (1982 r.) oraz habilitację (2001 r.). Był uczniem Henryka Zielińskiego i Wojciecha Wrzesińskiego. Działał w Solidarności w 1980-81 za co go internowano. W pierwszej kadencji samorządu był radnym Rady Miejskiej Wrocławia, działał również w Bezpartyjnym Bloku Wspierania Reform przy Lechu Wałęsie.

Jacek Petelenz – Łukasiewicz (ur. 1934) - Poeta, prozaik, krytyk literacki, nauczyciel akademicki. Urodził się we Lwowie w 1934 r. Tam też przeżył czas dzieciństwa i wojny. Po 1945 r. osiadł w Lesznie, skąd udał się na studia polonistyczne do Wrocławia. Ukończył je w 1955 r., pracę magisterską pisząc u prof. Tadeusza Mikulskiego. W kolejnych latach pracował dla „Wrocławskiego Tygodnika Katolickiego”, publikując także swoje teksty w różnych periodykach i czasopismach, np.: w „Tygodniku Powszechnym” czy „Odrze”. Od 1971 r, jako asystent; w kolejnym roku obronił doktorat na podstawie swojej wcześniejszej książki: „Szmaciarze i bohaterowie”. W 1974 objął kierownictwo nad Zakładem Literatury Polskiej XX wieku w IFP UWr. Autor wielu prac i książek, m.in. popularnej biografii Zbigniewa Herberta, Stanisława Grochowiaka czy prac poświęconych Tadeuszowi Różewiczowi.

Jan Miodek (ur. 1946) - Jan Miodek urodził się w 1946 roku w Tarnowskich Górach. W 1963 roku rozpoczął studia na Uniwersytecie Wrocławskim, po obronie pracy magisterskiej „Nazwy miejscowe kulturalne typu Środa, Piątek, Wola, Osiek” zaproponowano mu staż asystencki w tamtejszej katedrze języka polskiego. Od 1968 obecny na łamach wrocławskiego dziennika „Słowo Polskie”, gdzie prowadzi rubrykę Rzecz o języku, zaś od 1987 do 2007 – w Telewizji Polskiej program „Ojczyzna polszczyzna”. Miał też cotygodniowy felieton w Dzienniku Zachodnim i comiesięczny w Śląsku. Od 1995 prowadzi na żywo we wrocławskim oddziale TVP cykliczny program pt. „Profesor Miodek odpowiada”. Publikował również w miesięczniku Wiedza i Życie. W 1983 otrzymał stopień naukowy doktora habilitowanego, a także stanowisko docenta Uniwersytetu Wrocławskiego. Od maja 1989 jest dyrektorem Instytutu Filologii Polskiej Uniwersytetu Wrocławskiego. W 1991 senat UWr przyznał mu stanowisko profesora nadzwyczajnego, a już w 1995 odebrał tytuł profesorski z rąk prezydenta Lecha Wałęsy. 20 października 2005 został doktorem honoris causa Pedagogicznego Uniwersytetu Wileńskiego, a 10 marca 2006 roku otrzymał ten tytuł na Uniwersytecie Opolskim. Od 2009 roku prowadzi na antenie TVP Polonia program „Słownik polsko@polski”.

prof. Janusz Degler () - urodził się przed II wojną światową w Sosnowcu. Wojnę przeżył w okolicach Częstochowy, po czym udał się na tzw. ziemie zachodnie. Wraz z rodziną osiadł w Bystrzycy Kłodzkiej. Absolwent V LO we Wrocławiu. W l. 50. podjął studia filologiczne na Uniwersytecie Wrocławskim. Następnie pracował przez chwilę w Ossolineum, po czym został asystentem na uczelni. Doktorat 1970 r., habilitacja 1976 r. tytuł profesorski 1990 r. Profesor był wieloletnim kierownikiem Zakładu Teorii Kultury i Sztuk Widowiskowych IFP. Pełnił również rolę rektora wydziału zamiejscowego PWST w Krakowie, filia we Wrocławiu. Przez szereg lat był także kierownikiem literackim Teatru im. C.K. Norwida w Jeleniej Górze. Jego liczne książki i artykuły odnoszą się do twórczości i życia Witkacego.

Jan Wrabec (ur. 1937) - Ur. 12 kwietnia 1937 r. we Lwowie. Po II wojnie światowej wraz z rodziną przeniósł się do Gliwic. W latach 1954-1958 kształcił się na Wydziale Architektury Politechniki Wrocławskiej. Następnie w latach 1958-1963 studiował historię sztuki na Uniwersytecie Wrocławskim. W 1971 r. obronił rozprawę doktorską pt. „Budownictwo kościelne na Śląsku w XVIII wieku”, napisaną pod opieką prof. Z. Hornunga. Tytuł profesora zwyczajnego otrzymał w 2002 r. Wybitny znawca baroku w Europie południowo-środkowej ze szczególnym uwzględnieniem Czech i Śląska. Wieloletni pracownik naukowy Katedry Historii Sztuki Instytutu Historycznego, a następnie samodzielnego Instytutu Historii Sztuki. Dyrektor tegoż w latach 1996-2005.

Prof. dr hab. Krzysztof Krasuski (ur. 1946) - Urodzony 8 czerwca 1946 we Wrocławiu; Świadek relacjonuje swoje życie począwszy od przyjazdu rodziców do Wrocławia. Zamieszkali w dzielnicy Karłowice. Dużo miejsca poświęca opisowi tej okolicy. Szczególną uwagę kładzie na wygląd dzielnicy, jej historię, walory krajoznawcze i położenie. Wspomina o swoich zainteresowaniach sportem- szczególnie koszykówką. Napomina o szkole średniej, ale najwięcej opowiada o okresie studiów. W takcie których udzielał się naukowo w życie Uniwersytetu, pisał artykuły do gazet/magazynów uczelnianych. Wymienia nauczycieli akademickich i studentów, z którymi miał styczność. Początkowo chciał zostać dziennikarzem sportowym, dlatego też wybrał na kierunek studiów polonistykę. Czynnie uprawiał koszykówkę. W czasie opowieści o zdobywaniu wyższego wykształcenia relacjonuje w czym był dobry, a jakie przedmioty sprawiały mu trudności. Często powraca we wspomnieniach do Wrocławia jako miasta, nie ukrywa swojego wielkiego oddania i miłości do stolicy dolnego śląska. Wielokrotnie podaje jako dygresje co zabawniejsze historie, które świadek przeżył w przeszłości. Relacjonuje, gdzie pracował (Biblioteka - Ossolineum, Uniwersytet Wrocławski), czym się tam zajmował, czym profesor się interesował. Wspomina o swojej karierze naukowej. Opisuje kina wrocławskie i sztuki w nich grane. Ogólnie wspomina o polskim filmie z nasileniem na Wrocław, pojawia się w relacji aktor Zbigniew Cybulski. Dużo uwagi filolog poświęca opowieści o bibliotekach wrocławskich (Ossolineum, Biblioteka UWr na Szajnochy). Historyk współczesnej literatury i krytyki.

Krzysztof Migoń (ur. 1940) - Krzysztof Migoń urodził się w 1940 roku pod Częstochową. W roku 1953 wraz z rodzicami przybył do Wrocławia, gdzie kontynuował naukę. W 1957 roku rozpoczął studia bibliotekoznawcze na Uniwersytecie Wrocławskim. Po studiach pozostał na uczelni na stanowisku asystenta, rozpoczął prace nad doktoratem pod kierunkiem profesora Karola Głombiowskiego, która ostatecznie ukazała się pod tytułem “Recepcja książki orientalistycznej na Śląsku XVIII wieku”. Wieloletni dyrektor Instytutu Bibliotekoznawstwa, członek Centralnej Komisji Kwalifikacyjnej.

Ludwik Turko (ur. 1944) - Ludwik Turko urodził się 17 lutego 1944 w Akmolińsku (w ZSRR). W 1966 ukończył studia na Wydziale Matematyki, Fizyki i Chemii Uniwersytetu Łódzkiego. Uzyskiwał następnie stopnie doktora i doktora habilitowanego nauk fizycznych, a w 2007 tytuł profesora nauk fizycznych. Pracuje na stanowisku profesora zwyczajnego Uniwersytetu Wrocławskiego. Zawodowo związany z Instytutem Fizyki Teoretycznej UWr., gdzie doszedł do stanowiska profesora zwyczajnego. Objął też stanowisko kierownika Zakładu Teorii Cząstek Elementarnych. Specjalizuje się w modelach teoriopolowych i statystycznych, teorii cząstek elementarnych oraz zderzeniach ciężkich jonów. W latach 80. związał się z opozycją demokratyczną i „Solidarnością”. W stanie wojennym dwukrotnie był internowany, najpierw na ponad półtora miesiąca, następnie na trzy tygodnie. Również dwukrotnie aresztowano i umieszczono w areszcie śledczym na łączny okres czterech miesięcy w latach 1982–1983. 28 lipca 1990 został szefem zespołu statutowego ROAD podczas rady założycielskiej tego ugrupowania. W latach 1991–1997 był posłem na Sejm I i II kadencji z ramienia Unii Demokratycznej, reprezentując okręg wyborczy Wrocław. Pracował m.in. w Komisji Edukacji, Nauki i Postępu Technicznego oraz Komisji Regulaminowej i Spraw Poselskich. W latach 1997–2001 z ramienia Unii Wolności zajmował funkcję członka Trybunału Stanu. Pełnił w latach 1997–2009 funkcję pełnomocnika prezydenta Wrocławia ds. kontaktów z uczelniami wyższymi, został prezesem Stowarzyszenia Absolwentów Uniwersytetu Wrocławskiego.

Marek Ordyłowski () - Marek Ordyłowski urodził się we Wrocławiu, gdzie uczęszczał do XII LO oraz ukończył studia historyczne (dyplom 1972 r.), Doktorat uzyskał w 1987 r. pracą „Życie codzienne we Wrocławiu, 1945-1948”, napisaną pod kierunkiem prof. Juliusza Demela. Habilitacja 1999 r, profesura 2013 r.. W swojej karierze naukowej był on pracownikiem kilku szkół, Archiwum Państwowego we Wrocławiu, Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu, Uniwersytetu Zielonogórskiego oraz Dolnośląskiej Szkoły Wyższej.

o. dr Józef Puciłowski OP (ur. 1939) - Urodził się w 1939 roku w rodzinie polsko-węgierskiej w Paks (Węgry). Po wojnie wraz z rodzicami przyjechał do Polski, by w 1947 r. osiedlić się najpierw we wsi Czernica, później w Jeleniej Górze. Tam uczęszczał do szkoły i zdał w 1957 r. maturę w Liceum im. Stefana Żeromskiego. W 1958 r. podjął studia historyczne na Uniwersytecie Wrocławskim (magisterium 1963 r.). W późniejszym okresie był m.in. pracownikiem i dyrektorem biblioteki w Instytucie Historycznym. Doktorat napisał pod kierunkiem prof. Adama Galosa i obronił go w 1977 r. Uczęszczał na spotkania D. A. „Pod Czwórką” ks. A. Zienkiewicza. Był aktywnym członkiem (również wiceprezesem) Klubu Inteligencji Katolickiej we Wrocławiu. W 1981 r. razem z Maciejem Ziębą wstąpił do Dominikanów (święcenia 1987 r.). Obecnie mieszka w Krakowie. Jest współtwórcą i pracownikiem Dominikańskiego Instytut Historycznego.

prof. Zbigniew Kwaśny (ur. 1930) - Zbigniew Kwaśny urodził się 15 czerwca 1930 w Cieszanowie. Po zakończeniu II wojny światowej osiedlił się z rodzicami we Wrocławiu, gdzie po uzyskaniu matury podjął studia historyczne na Uniwersytecie Wrocławskim. W 1954 roku uzyskał tytuł magistra a następnie podjął pracę naukową w Katedrze Historii Gospodarczej na swojej macierzystej uczelni. W trakcie swojej kariery naukowej uzyskał kolejno stopnie naukowe: doktora, doktora habilitowanego, a w 1984 profesora zwyczajnego. W latach 1972–1995 kierował Katedrą Historii Gospodarczej na Instytucie Historycznym UWr. Ponadto latach 1985–1986 był dyrektorem instytutu. Współpracował również z Akademią Ekonomiczną im. Oskara Langego we Wrocławiu, gdzie pełnił funkcję kierownika Katedry Historii Gospodarczej na Wydziale Nauk Ekonomicznych w latach 1996–2000.